تعهد» یک رابطه حقوقی است که به موجب آن شخص می‌تواند انجام یا عدم انجام آن را از دیگری بخواهد. تعهد اختصاص به امور مالی ندارد و هم تعهدات مالی داریم و هم تعهدات غیرمالی.

تعهد دارای سه رکن است:

• موضوع؛ موضوع تعهد انجام یا خودداری از انجام کاری یا انتقال مال می‌تواند باشد.
• طرف تعهد؛ تعهد دارای دو طرف است، متعهد یا مدیون و متعهدله یا دائن.
• رابطه حقوقی؛ سومین رکن تعهد رابطه حقوقی میان متعهد و متعهدله است.

تعهد رابطه مستقیم با حق دینی دارد. رابطه حقوقی میان دائن و مدیون به لحاظ مدیون، تعهد و به لحاظ دائن، حق دینی نامیده می‌شود.

زمان انجام تعهد

1.  حال: فاقد سررسید است و فوراً باید انجام شود، فوریت عرفی مقصود است.
2. مؤجل: برای اجرای آن موعدی در آینده تعیین شده باشد (سررسید یا اجل)
3. عندالمطالبه: اختیار انجام تعهد با متعهد له است مانند مهریه عندالمطالبه.در مورد تعهدات عندالمطالبه و تعهدات پولی (وجه نقد) متعهد له باید پرداخت را مطالبه کند و موعد هم رسیده باشد، اما در مورد تعهدات با اجل معین یا حال متعهد باید خود حسب مورد فوراً یا در سررسید تعهد را انجام بدهد.

اگر قراردادی به صورت مطلق باشد و در مورد موعد اجرا ساکت باشد چه باید کرد؟ اختلاف نظر است و باید اصل را بر حال بودن گذاشت.تعهد عندالمطالبه است و متعهد له باید انجام آن را از متعهد درخواست کرده باشد، تا متعهد مم به اجرای تعهدات قراردادی شود و به واسطه عدم انجام آن بتوان وی را مم به جبران خسارت نمود.

بار اثبات یا عدم انجام تعهد

آیا باید متعهد انجام تعهد را اثبات کند تا از مسئولیت جبران خسارت رهانیده شود یا اینکه باید متعهد له نقض عهد را اثبات کند تا بتواند جبران خسارت را مطالبه کند؟

در اقسام مختلف عقد متفاوت است:

• موضوع تعهد نقل و انتقال یک مال باشد: بار اثبات انجام تعهد به عهده متعهد است.
• موضوع تعهد انجام یک عمل باشد.
• تعهد به وسیله: بار نقض عهد به عهده متعهد له است  تعهد به نتیجه : بار اثبات وفای به عهد به عهده متعهد است
• موضوع تعهد خودداری از انجام یک فعل باشد: متعهد له باید نقض تعهد را اثبات کند.

ادامه مطلب در:   

اام به انجام تعهد در قرارداد

مطالب حقوقی گروه وکلای سنا